„Ponieważ żyli prawem wilka

               Historia o nich głucho  milczy

              Pozostał po nich w kopnym śniegu

              Ich gniew, ich rozpacz i ślad ich wilczy.”

Zbigniew Herbert „Wilki”

Hołd, Pamięć i Wdzięczność  Żołnierzom „Wyklętym”  z  Ziemi Leżajskiej

       W dniu 5 września uczniowie  naszej szkoły  wzięli udział  w  uroczystości upamiętnienia 70. rocznicy tragicznej śmierci w ubeckiej katowni na zamku rzeszowskim podpułkownika Ludwika Więcława ps. „Śląski” oraz plutonowego Edwarda Garbackiego ps. „Róża”. Na uroczystość zostali zaproszeni  przez syna ppłk. Ludwika Więcława –  Pana Jacka Więcława członkowie Klubu Miłośników Lwowa wraz z opiekunką Małgorzatą Korczyńską. Klub reprezentowali: Mateusz Zawadka z kl. 2 TE, Mateusz Tryczyński z kl. 2 TB, Gabriel Koterwa, Dominik Dmitrowski i Norbert Czarny z kl. 2 TI.

         Po uroczystej mszy św. w Bazylice OO Bernardynów z udziałem rodzin pomordowanych  żołnierzy, Wojewody Podkarpackiego Pani  Ewy  Leniart, przedstawiciela Marszałka Województwa Podkarpackiego Pana Waldemara Szumnego, Burmistrza Leżajska Pana Ireneusza Stefańskiego, Starosty Leżajskiego Pana Marka Śliża, organizacji kombatanckich z województwa podkarpackiego na czele z por. Henrykiem Atemborskim, uczniowie złożyli wiązanki  biało-czerwonych kwiatów na symbolicznych grobach żołnierzy „wyklętych”.  Następnie, członkowie  Klubu Miłośników Lwowa wzięli udział w prelekcji dr Mirosława Surdeja z rzeszowskiego  oddziału IPN pt.    „Konspiracja Narodowa na Ziemi Leżajskiej w latach 1944 – 1947”.  Podczas wykładu prelegent zaprezentował m.in. sylwetki  „Śląskiego” i „Róży”, przedstawił dokumentację z ich działalności oraz zapewnił, że IPN dołoży wszelkich starań, by odnaleźć ciała pomordowanych. W dalszej części uroczystości, uczniowie  wysłuchali koncertu pieśni patriotycznych  oraz zwiedzili wystawę pt. „II wojna światowa na Ziemi Leżajskiej”. Na zakończenie, wyrazili  swój szacunek  rodzinom, które przez 70 lat czekały na publiczną prawdę  o swoich bohaterskich synach i mężach.   

                 Podpułkownik Ludwik Więcław  ps. „ Śląski” urodził się w 1908 r. w Leżajsku. Podczas kampanii wrześniowej w szeregach Armii „Modlin” walczył w bitwie pod Mławą, a następnie w obronie stolicy. W 1939 r. powrócił do Leżajska, gdzie podjął działalność podziemną. Od kwietnia 1940 r. służył w Narodowej Organizacji Wojskowej. W marcu 1941 r. został aresztowany przez gestapo i wywieziony do więzienia w Przemyślu. Po ucieczce powrócił do Leżajska. Pod koniec 1942 r. został mianowany komendantem NOW na powiat łańcucki. Od jesieni 1943 r. był oficerem łącznikowym w oddziale partyzanckim NOW- AK Franciszka Przysiężniaka .We wrześniu 1944 r. powrócił do działalności konspiracyjnej. Początkiem 1945 r. został komendantem powiatowym Narodowego Zjednoczenia Wojskowego w Łańcucie. Rok później objął dowództwo Inspektoratu „Hanka” obejmującego powiaty: Łańcut, Przeworsk, Nisko i Janów Lubelski. 24 kwietnia 1947 r. ujawnił się przed komisją amnestyjną przy Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Rzeszowie i wrócił do Leżajska. 22 sierpnia 1948 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy rzeszowskiego WUBP.   30 maja 1949 r.  został skazany na karę śmierci, wykonaną 5 września tego roku w więzieniu na rzeszowskim zamku.

     Plutonowy Edward Garbacki  ps.„ Róża” urodził się 24 września 1898 r. w Leżajsku. Był członkiem NSZ na terenie Leżajska od czerwca 1943 do momentu aresztowania w sierpniu 1948. W organizacji pełnił funkcję kasjera komendy powiatu łańcuckiego, przechowywał archiwum wskazanych organizacji oraz znaczną ilość broni. Został aresztowany w dniu 15.08.1948r., osadzony w rzeszowskim więzieniu,  a następnie skazany na karę śmierci , którą wykonano 05.09.1949 r.                                                                            Małgorzata Korczyńska